W 2024 roku ponad 508 tys. dzieci cudzoziemskich otrzymało świadczenie wychowawcze 800 plus. Mimo że liczba ta jest o 70 tys. niższa niż w roku ubiegłym, nadal obejmuje dużą grupę beneficjentów spoza Polski, głównie Ukraińców, ale także Białorusinów, Rosjan, Wietnamczyków i obywateli innych państw.
Obecne zasady przyznawania świadczenia 800 plus
Od momentu wprowadzenia programu, świadczenie 800 plus przysługuje wszystkim cudzoziemcom mieszkającym legalnie w Polsce, pod warunkiem posiadania karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”. Jednak – jak wyjaśnia Zakład Ubezpieczeń Społecznych – nie oznacza to konieczności zatrudnienia.
Planowane ograniczenia w wypłatach świadczenia 800 plus
Premier Donald Tusk ogłosił, że rząd rozważa propozycję prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego dotyczącą zmiany zasad przyznawania świadczenia. Zgodnie z nowymi przepisami, świadczenie miałoby przysługiwać wyłącznie cudzoziemcom zatrudnionym w Polsce i płacącym tutaj podatki.
Ukraińcy dominującą grupą beneficjentów
Największą część dzieci objętych programem stanowią Ukraińcy – 422,6 tys. w 2024 roku. Na kolejnych miejscach są Białorusini (34,2 tys.), a także Rosjanie, Rumuni i Wietnamczycy.
Nielegalna praca za granicą a świadczenie
W wyniku kontroli na granicy polsko-niemieckiej wykazano, że część Ukraińców pobierających świadczenie w Polsce pracuje nielegalnie za granicą, co w niektórych przypadkach prowadzi do ich deportacji. Już jesienią 2023 roku rząd wprowadził obowiązek uczęszczania do polskich szkół jako warunek otrzymywania 800 plus. Kolejna nowelizacja specustawy dla Ukraińców ma na celu dalsze uszczelnienie systemu.
Polityczne aspekty debaty
Eksperci wskazują, że temat ograniczeń w wypłatach świadczenia dla Ukraińców budzi szczególne emocje polityczne. Urzędnicy podkreślają, że reguły przyznawania 800 plus są jednakowe dla wszystkich cudzoziemców. Jednak mimo to debata skupia się głównie na jednej grupie narodowościowej.
Rząd zapowiada szybkie działania w sprawie zmian w systemie wypłat, aby upewnić się, że świadczenie będzie trafiało do osób rzeczywiście spełniających kryteria i przebywających legalnie w Polsce.
